Η εποχή του «ταξιδεύω για να ξεφύγω» μεταμορφώνεται σε «ταξιδεύω με ευθύνη». Σύμφωνα με τη νέα Έκθεση Βιώσιμου Τουρισμού 2025 της Booking.com, όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες αντιλαμβάνονται πως ο τρόπος που κινούνται στον κόσμο επηρεάζει όχι μόνο τον πλανήτη, αλλά και τις ζωές των ανθρώπων στους προορισμούς που επισκέπτονται.
Η δέκατη κατά σειρά ετήσια έκθεση, βασισμένη σε στοιχεία από 32.000 ανθρώπους σε 34 χώρες, δείχνει μια ξεκάθαρη αλλαγή νοοτροπίας: ο υπεύθυνος τουρισμός δεν είναι απλώς μια τάση — γίνεται προτεραιότητα.
Από τις καλές προθέσεις, στις πράξεις;
Το 93% των ερωτηθέντων δηλώνει πως επιδιώκει πιο «συνειδητές» ταξιδιωτικές επιλογές — ποσοστό υπερδιπλάσιο από αυτό του 2016. Μικρές συνήθειες, όπως το σβήσιμο του κλιματισμού και η αποφυγή των «κορεσμένων» τουριστικών σημείων, γίνονται όλο και πιο συνηθισμένες.
Ωστόσο, οι ανησυχίες των ταξιδιωτών δεν περιορίζονται πια στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Θέματα όπως η επιβάρυνση του κόστους ζωής για τους ντόπιους, η σεβαστή προσέγγιση πολιτισμών και η πίεση στις υποδομές έρχονται στο προσκήνιο.
Στροφή σε εναλλακτικές εμπειρίες
Περίπου 4 στους 10 ταξιδιώτες αναζητούν προτάσεις για ταξίδια εκτός αιχμής ή λιγότερο γνωστούς προορισμούς — θέλοντας να αποφύγουν τον συνωστισμό αλλά και να ζήσουν αυθεντικότερες εμπειρίες.
Ο υπερτουρισμός φέρνει ανισορροπία
Παρόλο που το 30% παραδέχεται πως ο τουρισμός έχει αυξήσει το κόστος ζωής στον τόπο διαμονής του, μόνο το 16% τάσσεται υπέρ του περιορισμού των επισκεπτών. Οι περισσότεροι προτιμούν επενδύσεις σε καθαρές μεταφορές, διαχείριση απορριμμάτων και προστασία φυσικών πόρων.
Προορισμοί που προσαρμόζονται
Κάποιες χώρες, όπως η Χιλή, ήδη στοχεύουν σε πιο ευαισθητοποιημένους ταξιδιώτες, επενδύοντας σε προστατευόμενες περιοχές, οικολογικές μεταφορές και βιωματικές εμπειρίες.
Στα Γκαλαπάγκος, οι κρουαζιέρες αλλάζουν πλεύση, δίνοντας προτεραιότητα σε δράσεις φιλικές προς το περιβάλλον, ενώ έχουν αυξηθεί και τα τέλη εισόδου για τους επισκέπτες.
Όταν οι τοπικές κοινωνίες διαμαρτύρονται
Αντίθετα, σε μέρη όπως η Βενετία, η Μαγιόρκα και η Τενερίφη, οι κάτοικοι υψώνουν φωνή διαμαρτυρίας για την υπερφόρτωση. Παρά το νέο ημερήσιο τέλος εισόδου στη Βενετία, οι τουρίστες συνεχίζουν να συρρέουν μαζικά.
Το φαινόμενο του υπερτουρισμού επηρεάζει δραστικά και τη στεγαστική αγορά, με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις να εκτοπίζουν τους ντόπιους.
Και τώρα τι;
Η βασική πρόκληση φαίνεται να είναι η εξής: πώς μετατρέπουμε την αυξανόμενη συνείδηση των ταξιδιωτών σε πραγματική αλλαγή στον κλάδο;
«Οι καλές προθέσεις δεν αρκούν. Χρειάζονται ξεκάθαρες, προσβάσιμες επιλογές και ουσιαστικές επενδύσεις σε υποδομές και καινοτομία», λέει η Danielle D’Silva από τη Booking.com. Η εταιρεία ήδη σχεδιάζει να αναδείξει καταλύματα με πιστοποιήσεις βιωσιμότητας και να προσφέρει εκπαίδευση στους συνεργάτες της.
Το ζητούμενο για το μέλλον δεν είναι απλώς να ταξιδεύουμε. Είναι να ταξιδεύουμε με τρόπο που κάνει καλό — και σε εμάς και στον κόσμο γύρω μας.
