Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως οι άνθρωποι παγκοσμίως στρέφονται στους στίχους των τραγουδιών για να διαχειριστούν τα πιο δύσκολα συναισθήματά τους.
Δεν είναι λίγες οι φορές που, έπειτα από έναν χωρισμό, μια έντονη απώλεια ή έναν καβγά που μας άφησε ψυχικά φορτισμένους, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να μπουμε στο αυτοκίνητο, να πατήσουμε play και να ανεβάσουμε την ένταση. Συνήθως επιλέγουμε αυτό το ένα τραγούδι, που λέει όσα δεν μπορούμε να πούμε εμείς. Που οι στίχοι του μας τσακίζουν – γιατί μοιάζουν να γράφτηκαν αποκλειστικά για μας.
«Το’ βαλε», λέμε. Και για λίγο νιώθουμε πως όλα έχουν κάποιο νόημα.
Μια νέα διεθνής μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychology επιβεβαιώνει αυτό που όλοι γνωρίζουμε από εμπειρία: η μουσική – και πιο συγκεκριμένα οι στίχοι – αποτελούν ένα θεραπευτικό εργαλείο για την αντιμετώπιση δύσκολων συναισθημάτων όπως η θλίψη, η μοναξιά και η εσωτερική αναστάτωση.
Όταν οι λέξεις μάς σώζουν
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι άνθρωποι επιλέγουν στίχους που αντικατοπτρίζουν τη δική τους ψυχική κατάσταση. Είτε πρόκειται για απώλεια, είτε για συναισθηματική εξάντληση, οι στίχοι λειτουργούν σαν καθρέφτης, σαν ένα χέρι που απλώνεται όταν όλα μοιάζουν δύσκολα.
Αναλύθηκαν πάνω από 2.800 τραγούδια που άκουσαν άνθρωποι σε 11 χώρες κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας του COVID-19. Το μοτίβο ήταν σαφές: όσοι πάλευαν με θλίψη επέλεγαν στίχους που μιλούσαν για θάνατο, αποχωρισμό ή αναστοχασμό, ενώ όσοι ένιωθαν μοναξιά αναζητούσαν τραγούδια με θέμα την ανήκειν.
Αντίθετα, τα μουσικά χαρακτηριστικά – όπως ο ρυθμός ή η μελωδία – δεν παρουσίασαν αντίστοιχη σύνδεση με τις συναισθηματικές ανάγκες. Είναι οι λέξεις που κάνουν τη διαφορά.
Οι στίχοι ως ψυχολογικό εργαλείο
Η μελέτη δείχνει πως η μουσική δεν είναι μόνο ψυχαγωγία – είναι ένα εργαλείο για συναισθηματική αυτορρύθμιση. Μέσα από τους στίχους, μπορούμε να αγγίξουμε δύσκολα συναισθήματα όπως η νοσταλγία, η ελπίδα ή η απόγνωση, χωρίς να χρειαστεί να τα εξηγήσουμε με λέξεις δικές μας.
Οι επιστήμονες προτείνουν ακόμη πως οι στίχοι μπορούν να ενταχθούν και σε θεραπευτικές πρακτικές, ενισχύοντας την ψυχική υγεία, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα και αφήνει ψυχικά τραύματα, οι στίχοι προσφέρουν ασφάλεια, αναγνώριση και παρηγοριά.
